مقایسه دو روش iucn و سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری در ارزیابی پایداری حوزه آبخیز (مطالعه ی موردی: طالقان- زیدشت ۱)

Authors

امید اسدی نلیوان

محسن محسنی ساروی

قوام الدین زاهدی امیری

علی اکبر نظری سامانی

abstract

توسعه پایدار رویکردی جامع به بهبودبخشی کیفیت زندگی انسان­ها در جهت تحقق رفاه اقتصادی، اجتماعی و محیطی سکونتگاه­های انسانی است. توسعه پایدار در صورتی تحقق می­یابد که همپوشی بین لایه های اکولوژیکی، اقتصادی ­و اجتماعی ایجاد گردد. هدف از این تحقیق ارزیابی و اندازه­گیری پایداری حوزه آبخیز می­باشد. جهت ارزیابی پایداری از دو روش استفاده شده است. روش اول از دستورالعمل پایش و ارزشیابی طرح­های مدیریت منابع طبیعی و آبخیزداری استفاده شد که توسط معاونت برنامه­ریزی نظارت راهبردی رئیس­جمهور و سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری برای ایران تهیه و تنظیم شده است. در حالت کلی در بخش بوم­سازگان مرتعی 3 معیار، 9 شاخص و 14 متغیر انتخاب و اندازه­گیری شدند. در بخش بوم سازگان مسائل اقتصادی و اجتماعی 5 معیار و 16 شاخص (خود شاخص­ها به عنوان متغیر عمل می­کنند) انتخاب و اندازه­گیری شدند. امتیاز نهایی برای بوم­سازگان مرتع 45 شد که آن را در طبقه متوسط قرار می­دهد و امتیاز نهایی برای بخش مسائل اقتصادی و اجتماعی 32 شد که با توجه به 16 متغیر انتخابی عدد دو (تقسیم) بدست می­آید که آن را در طبقه متوسط قرار می­دهد. در نهایت با استفاده از ماتریس برآورد امتیازات و جدول ارزشیابی حوزه آبخیز وضعیت پایداری حوزه آبخیز مشخص می­شود. با توجه به جمع کل امتیازات حوزه آبخیز زیدشت به لحاظ پایداری وضعیت ضعیفی دارد. روش دوم جهت آنالیز و اندازه­گیری پایداری در حوزه مورد ­نظر روش iucn بوده است. این روش همزمان بخش انسانی و اکوسیستم را مورد بررسی قرار می­دهد. در بخش رفاه انسان 2 معیار و 6 شاخص و 28 متغیر ارزیابی و اندازه­گیری شدند. در بخش پایداری اکوسیستم 4 معیار و 10 شاخص و 35 متغیر ارزیابی و اندازه­گیری شدند. نتایج نهایی با توجه به بارومتر پایداری نشان داد که پایداری حوزه آبخیز زیدشت 1 در حد متوسط می باشد. این شرایط با حفاظت از اکوسیستم و ارتقاء سطح زندگی مردم می تواند بهبود پیدا کند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مقایسه دو روش IUCN و سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری در ارزیابی پایداری حوزه آبخیز (مطالعه‌ی موردی: طالقان- زیدشت 1)

Sustainable development is a comprehensive approach to improve Human life quality to meet economical, social and environmental needs of anthropological residents. When sustainable development is achieved an overlapping is created between ecological, economical and social classes. The most principle goal for this research is to determine sustainability criteria and indices and to measure sustain...

full text

کاربرد روش IUCN در ارزیابی وضعیت پایداری حوزه آبخیز (مطالعه موردی: حوزه آبخیز طالقان - زیدشت 1)

پایداری مفهومی است که توجه اساسی آن بر حفظ سرمایه­های (طبیعی، اجتماعی و اقتصادی) در جهت عدالت بین­نسلی است. توسعه پایدار در صورتی تحقق می­یابد که همپوشی بین لایه­های اکولوژیکی، اقتصادی ­و اجتماعی ایجاد گردد. هدف از این تحقیق ارزیابی و اندازه­گیری پایداری حوزه آبخیز است. جهت ارزیابی پایداری در حوزه آبخیز زیدشت 1 از رویکرد بوم نظامی استفاده شده است که در پی حفظ تعادل بین سه مقوله اقتصادی، اجتماعی...

full text

اولویت بندی اقدامات آبخیزداری در حوزه آبخیز با استفاده از روش TOPSIS(مطالعه موردی: زیدشت- طالقان)

Today, as the focus of watershed planning and management for sustainable development in many of the issues. Ecological watersheds can be evaluated and ranked them according to various ecological criteria for the watershed, one of the important steps in the planning and management of watersheds. Since the cost of watershed management projects and heavy construction project budget is limited, it ...

full text

اولویت بندی اقدامات آبخیزداری در حوزه آبخیز با استفاده از روش topsis(مطالعه موردی: زیدشت- طالقان)

امروزه حوزه های آبخیز به­عنوان محور برنامه ریزی جهت توسعه پایدار در بسیاری از مباحث مدیریتی مطرح شده است. ارزیابی توان اکولوژیکی حوزه های آبخیز و رتبه­بندی آنها با توجه به معیارهای مختلف اکولوژیکی جهت اقدامات آبخیزداری، یکی از موارد مهم در برنامه ریزی و مدیریت جامع حوزه های آبخیز می باشد. از آنجایی که هزینه طرح های آبخیزداری سنگین و بودجه پروژه­های عمرانی نیز محدود می باشد، لذا ضرورت دارد که اق...

full text

تعیین و ارزیابی معیارها و نشانگر¬های پایداری در حوزه آبخیز طالقان- زیدشت یک

توسعه پایدار در صورتی تحقق می‌یابد که همپوشی بین لایه­های اکولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی ایجاد گردد. هدف از این تحقیق تعیین معیارها و نشانگر‌های پایداری و ارزیابی و اندازه­گیری پایداری می‌باشد. جهت ارزیابی پایداری در حوزه آبخیز زیدشت­­یک از رویکرد بوم­سازگان استفاده شده است که در پی حفظ تعادل بین سه مقوله اقتصادی، اجتماعی و اکوسیستم است. متغیرهای انتخابی با روش‌های معمول و رایج ارزیابی شدند و مقد...

full text

تعیین و ارزیابی معیارها و نشانگر¬های پایداری در حوزه آبخیز طالقان- زیدشت یک

توسعه پایدار در صورتی تحقق می یابد که همپوشی بین لایه­های اکولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی ایجاد گردد. هدف از این تحقیق تعیین معیارها و نشانگر های پایداری و ارزیابی و اندازه­گیری پایداری می باشد. جهت ارزیابی پایداری در حوزه آبخیز زیدشت­­یک از رویکرد بوم­سازگان استفاده شده است که در پی حفظ تعادل بین سه مقوله اقتصادی، اجتماعی و اکوسیستم است. متغیرهای انتخابی با روش های معمول و رایج ارزیابی شدند و مقد...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
پژوهشنامه مدیریت حوزه آبخیز

جلد ۶، شماره ۱۱، صفحات ۷۳-۸۹

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023